Droga przejęta przez samorząd a odszkodowanie - skarga kasacyjna

UWAGA - poniższy materiał jest jednym z dowodów specjalizacji Kancelarii Adwokackiej Grzybkowski-Guzek, mieszczącej się w Poznaniu, przy ulicy Dominikańskiej 3. Serwis internetowy Kancelarii pod adresem: www.grzybkowski-guzek.pl

Przytaczamy skargę kasacyjną na wyrok Sądu Apelacyjnego, który oddalił apelację powódki od wyroku Sądu Okręgowego, w którym Sąd nie uwzględnił żądania powódki w przedmiocie zasądzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwaną z nieruchomości będącej własnością powódki. Nieruchomość ta, na podstawie przepisów reformujących administrację publiczną, stała się własnością pozwanego samorządu.

---

Poznań, dnia ……………………. roku

SKARGA KASACYJNA
w sprawie:
......................
........................

- p o w ó d k i -

zast. przez adwokatów:
Tomasza Grzybkowskiego i Tomasza Guzka
Adwokacka Spółka Partnerska Grzybkowski&Guzek
61-762 Poznań, ul. Dominikańska 3

c/a

.........................
.........................

- p o z w a n e j -

Sygn. akt ............................

Wartość przedmiotu zaskarżenia:
………………… złotych


Izba Cywilna
Sądu Najwyższego
Plac Krasińskich 2/4/6
00-951 Warszawa

za pośrednictwem:

I Wydziału Cywilnego
Sądu Apelacyjnego
ul. Trójpole 21
61-693 P O Z N A Ń

W imieniu powódki, z powołaniem się na pełnomocnictwo w aktach sprawy, wnoszę

s k a r g ę k a s a c y j n ą

od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia .............. roku, sygn. akt ....................., oddalającego apelację powódki złożoną od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia .................. roku, sygn. akt .........................

Wyrok ten zaskarżam w całości i wnoszę o:

I. przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania,

II. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Poznaniu,

III. zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu ze skargi kasacyjnej według norm przepisanych.

Na zasadzie art. 398⁴ § pkt 3 w zw. z art. 398⁹ § 1 kpc rozpoznanie kasacji uzasadniają następujące okoliczności:

skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona, albowiem wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu został wydany z rażącym i oczywistym naruszeniem następujących przepisów:

I. naruszeniem prawa materialnego przez błędną jego wykładnię - art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze późn. zm.), poprzez przyjęcie, że przepis ten przewidując odszkodowanie dla właścicieli nieruchomości zajętych pod drogi publiczne, które stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego wyłącza roszczenia tych osób o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z przedmiotowych nieruchomości przed dniem 1 stycznia 1999 roku, to jest przed dniem ich przejęcia, co pozostaje w sprzeczności z wykładnią tego przepisu przyjętą przez Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z dnia 26 maja 2006 roku, sygn. akt III CZP 19/06,

II. naruszeniem prawa procesowego mającego istotny wpływ na wynik sprawy - art. 365 § 1 kpc w związku z art. 366 kpc poprzez przyjęcie, że prawomocny wyrok wydany w sprawie o sygn. akt ................ stanowi orzeczenie o charakterze prejudycjalnym w stosunku do zaskarżonego orzeczenia oraz jako takie wiąże Sąd Apelacyjny w przedmiotowym postępowaniu, co w konsekwencji doprowadziło do nierozpatrzenia merytorycznego sprawy oraz nieuwzględnienia przy wyrokowaniu uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2006 roku, sygn. akt III CZP 19/06.

Stosownie do treści art. 398³ § 1 pkt 1 i 2 kpc, zaskarżonemu wyrokowi zarzucam:

I. naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię - art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze późn. zm.) w zw. z art. 230 kc w zw. z art. 224, 225 i 226 kc, w zw. z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 oraz w zw. z art. 1 Protokołu dodatkowego nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz. U. z 1995 roku Nr 36, poz. 175 z późn. zm.), poprzez przyjęcie, że przepis art. 73 ust. 1 Ustawy przewidując odszkodowanie dla właścicieli nieruchomości zajętych pod drogi publiczne, które stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego wyłącza roszczenia tych osób o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z przedmiotowych nieruchomości przed dniem 1 stycznia 1999 roku, to jest przed dniem ich przejęcia, co pozostaje w sprzeczności z wykładnią tego przepisu przyjętą przez Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z dnia 26 maja 2006 roku, sygn. akt III CZP 19/06, a co w konsekwencji doprowadziło do pozbawienia powódki przysługujących jej praw majątkowych bez podstawy prawnej,

II. naruszenie prawa procesowego mającego istotny wpływ na wynik sprawy¹ - art. 365 § 1 kpc w związku z art. 366 kpc poprzez przyjęcie, że prawomocny wyrok wydany w sprawie o sygn. akt .............. stanowi orzeczenie o charakterze prejudycjalnym w stosunku do zaskarżonego orzeczenia oraz jako takie wiąże Sąd Apelacyjny w przedmiotowym postępowaniu, co w konsekwencji doprowadziło do nierozpatrzenia merytorycznego sprawy oraz nieuwzględnienia przy wyrokowaniu uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2006 roku, sygn. akt III CZP 19/06,

III. naruszenie prawa procesowego mającego istotny wpływ na wynik sprawy – art. 316 § 1 kpc w zw. z art. 382 kpc poprzez nie rozpoznanie istoty sprawy i przyjęcie, że Sąd Apelacyjny wydając wyrok i biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy:
- winien był uwzględnić również stan prawny w postaci prawomocnego orzeczenia Sądu w sprawie o sygn. akt ..................., jako orzeczenia o charakterze prejudycjalnym,
- nie był obowiązany uwzględnić uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2006 roku, sygn. akt III CZP 19/06 wydanej w sprawie o analogicznym stanie faktycznym i prawnym jak w sprawie, której dotyczy zaskarżony wyrok, a w konsekwencji orzekł w oparciu o niekompletny stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy.

U Z A S A D N I E N I E

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia ................ roku oddalona została apelacja powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia ............. roku, w którym Sąd nie uwzględnił żądania powódki w przedmiocie zasądzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwaną z nieruchomości będącej własnością powódki, która na podstawie art. 73 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, stała się własnością pozwanej.
Zaskarżony wyrok jest błędny i nie może się ostać.


Przedstawienie okoliczności uzasadniających rozpoznanie kasacji (art. 398(4) § 1 pkt 2 w zw. z art. 398(9) § 1 kpc).

I.
Stosownie do art. 398⁹ § 1 kpc Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania między innymi, gdy skarga ta jest oczywiście uzasadniona.
W opinii powódki taka sytuacja zachodzi w przedmiotowej sprawie.²

A.
Sąd Apelacyjny rozstrzygając o roszczeniu powódki w niniejszym postępowaniu w dniu ............ roku oddalił powództwo powołując się na charakter prejudycjalny orzeczenia o sygn. akt .............. wydanego wcześniej w niniejszej sprawie. Orzekając, Sąd nie uwzględnił uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego w podobnej sprawie z dnia ............... ograniczając się jedynie do stwierdzenia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, iż zapoznał się z treścią tegoż orzeczenia.
Fakt nieuwzględnienia w momencie orzekania istniejącego stanu prawnego, to jest w szczególności najbardziej aktualnej uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2006 roku, doprowadził do oczywistego naruszenia prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 73 ust. 1 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wskazanej uchwały siedmiu sędziów przyjął, że ze względu na wyraźnie cywilny charakter roszczenia z art. 73 ust. 1 oraz jego konstrukcję odwołującą się do instytucji wywłaszczenia zasadne jest uznanie, że Skarb Państwa bądź jednostka samorządu terytorialnego przejmujący na własność nieruchomość zajętą pod drogę publiczną, którą wcześniej władali bez tytułu prawnego, winni zostać uznani w stosunku do przedmiotowej nieruchomości za posiadaczy samoistnych w złej wierze. Otwiera to drogę dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych na zasadach ogólnych, w tym świadczeń za bezumowne korzystanie z nieruchomości, co Sąd Najwyższy wyraźnie potwierdził. Nadto Sąd uzasadniając swoje stanowisko powołał się również na fakt, że odmienna wykładnia sprzeczna byłaby z normami konstytucyjnymi i z normami prawa międzynarodowego oraz na wykładnię celowościową, która nakazuje uwzględnić w procesie ustalenia znaczenia normy kontekst aksjologiczny, a więc wziąć pod uwagę powszechnie akceptowane zasady słuszności i sprawiedliwości.³
Odmiennie od treści sentencji i uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego tymczasem, Sąd Apelacyjny w Poznaniu orzekł, że powódce jako właścicielowi nieruchomości zajętej pod drogi nie przysługują roszczenia o bezumowne korzystanie z tychże nieruchomości dochodzone na zasadach ogólnych.
Sąd Apelacyjny dopuścił się błędnej wykładni art. 73 ust. 1 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.
Zdaniem powódki wskazane naruszenie prawa materialnego poprzez przyjęcie przez Sąd Apelacyjny skrajnie odmiennej interpretacji prawnej od tej, przyjętej przez Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów jest widoczne i oczywiste dla każdego przeciętnego prawnika prowadzącego podobne sprawy. W chwili orzekania Sąd Apelacyjny nie uwzględnił bowiem powszechnie przyjętej w orzecznictwie i usankcjonowanej uchwałą siedmiu sędziów Sądu Najwyższego wykładni art. 73 ust. 1 powołanej wyżej ustawy.
Fakt ten stanowi o charakterze niniejszej skargi kasacyjnej jako oczywiście uzasadnionej.

B.
Stosownie do art. 365 § 1 kpc orzeczenie prawomocne, jako korzystające z powagi rzeczy osądzonej zgodnie z art. 366 kpc, wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również między innymi inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej.
Wskazana norma prawna odwołuje się do pojęcia tzw. orzeczenia prejudycjalnego w postępowaniu cywilnym, to jest orzeczenia, od którego zależne pozostaje rozstrzygnięcie w innej sprawie o charakterze głównym, a którym w konsekwencji sąd cywilny jest związany.

Sąd Apelacyjny uznał, że wyłącznie ze względu na fakt, iż oba postępowania, to jest postępowanie w niniejszej sprawie oraz postępowanie w sprawie o sygn. akt ................. oparte są na tej samej podstawie faktycznej i prawnej, a dochodzone roszczenie pieniężne dotyczy tylko innego okresu czasu, wzajemna zależność pomiędzy wskazanymi postępowaniami sądowymi stanowi relację prejudycjalności, a Sąd związany jest orzeczeniem o charakterze prejudycjalnym.
Roszczenie powódki w sprawie, w której orzeczenie uznane zostało za prejudykat w niniejszym postępowaniu zostało prawomocnie oddalone. Wobec powyższego Sąd Apelacyjny w Poznaniu uznał, że roszczenie w niniejszej sprawie również podlega oddaleniu bez konieczności badania okoliczności faktycznych i prawnych sprawy jako zależnych do wyroku prejudycjalnego, którym Sąd jest związany.
Zdaniem powódki oczywiście błędne jest rozumowanie zgodnie, z którym wyrok Sądu w sprawie .............. uznany został za orzeczenie o charakterze prejudycjalnym w przedmiotowej sprawie, które wiąże Sąd. Taki pogląd niezgodny jest z powszechnym pojęciem instytucji prejudykatu funkcjonującym w praktyce. Nadto pozostaje w widocznej dla każdego prawnika sprzeczności z poglądami prezentowanymi w orzecznictwie i w literaturze w tej kwestii.
Pojęcie orzeczenia prejudycjalnego w sprawie nie opiera się na podobieństwie, a nawet daleko posuniętej identyczności, dwóch spraw, ale na ich wzajemnej zależności. Sąd związany jest tylko orzeczeniem, od którego zależne jest rozstrzygnięcie w sprawie głównej. Sytuacja taka nie ma miejsca w przedmiotowej sprawie.
Tym samym Sąd II instancji dopuścił się oczywistego naruszenia normy prawnej wynikającej z treści art. 365 § 1 kpc w związku z art. 366 kpc, co stanowi o uznaniu niniejszej skargi kasacyjnej za oczywiście uzasadnioną.


Naruszenie prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię (art. 3983 § 1 pkt 1 kpc)

II.

A.
Stosownie do art. 73 ust. 1 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, nieruchomości zajęte pod drogi publiczne stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Dotychczasowym właścicielom nieruchomości objętych regulacją Ustawy ustawodawca przyznał prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu utraty przejętych przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego nieruchomości.
Ze względu na fakt, iż wskazana wyżej ustawa nie wyłączyła stosowania ogólnych zasad prawa cywilnego w zakresie dochodzenia roszczeń z tytułu prawa własności oraz dalszych roszczeń z tym prawem związanych, powstały rozbieżności w orzecznictwie i w doktrynie odnośnie charakteru i interpretacji przedmiotowej normy.⁴
Celem ujednolicenia stanowiska i odnosząc się do dotychczasowych poglądów Sąd Najwyższy podjął uchwałę w składzie siedmiu sędziów⁵ w świetle, której art. 73 ust. 1 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną nie wyłącza roszczeń byłych właścicieli nieruchomości zajętych pod drogi publiczne i przejętych na własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości przed dniem przejęcia, to jest przed dniem 1 stycznia 1999 roku.
Tym samym stanowisko Sądu Najwyższego w kwestii, która pozostawała sporną również między stronami w niniejszej sprawie, zostało ujednolicone.

Podkreślić należy, że ujednolicenie stanowiska Sądu Najwyższego dokonane zostało w formie uchwały podjętej w składzie siedmiu sędziów. Zgodnie z przyjętym powszechnie poglądem w doktrynie, wskazana forma uchwały Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów ma szczególną doniosłość prawną. W szczególności, skład siedmiu sędziów może postanowić o nadaniu podjętej uchwale mocy zasady prawnej. Nawet, jeśli sytuacja taka nie miała miejsca w przypadku przedmiotowej uchwały, jej znaczenie jako orzeczenia porządkującego rozbieżności interpretacyjne w sprawie, winno być, ze względu na treść uzasadnienia, bezsporne. Zdaniem powódki doniosłość podjętej uchwały i jej szczególny charakter w sprawie nie podlegają wątpliwości.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu przyjął, że powódce jako właścicielowi nieruchomości zajętej pod drogi nie przysługują roszczenia o bezumowne korzystanie z tychże nieruchomości dochodzone na zasadach ogólnych. Tym samym orzeczenie Sądu Apelacyjnego pozostaje w sprzeczności z wykładnią prawa przyjętą przez Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów o charakterze ujednolicającym i stanowi naruszenie prawa materialnego w postaci art. 73 ust. 1 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.

B.
Sąd Apelacyjny naruszając art. 73 ust. 1 Ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną poprzez jego błędną wykładnię w następstwie doprowadził do naruszenia szeregu innych norm prawa cywilnego. Jak wskazano wcześniej, także Sąd Najwyższy w powołanej uchwale siedmiu sędziów wskazał w uzasadnieniu, że błędna wykładnia art. 73 ust. 1 doprowadzić musi do sprzeczności z normami konstytucyjnymi oraz z normami prawa międzynarodowego gwarantującymi prawa i wolności człowieka i obywatela.

Konsekwencją przyjęcia błędnej wykładni art. 73 ust. 1 Ustawy jest zarzut naruszenia norm prawnych wynikających z treści art. 230 kc w zw. z art. 224 – 226 kc poprzez przyjęcie, że powódka jako właściciel nieruchomości zajętej pod drogę, która z dniem 1 stycznia 1999 stała się własnością jednostki samorządu terytorialnego, nie ma prawa dochodzić odszkodowania za bezumowne korzystanie z tejże nieruchomości od pozwanej jako samoistnego posiadacza w złej wierze, za okres poprzedzający przejście nieruchomości na własność jednostki samorządu terytorialnego.
Sąd II instancji nie uznając prawa powódki do realizacji uprawnień wyrażonych w treści wskazanych powyżej norm naruszył ogólne zasady realizacji prawa własności, to jest korzystania i rozporządzania przedmiotem własności. Prawo to znajduje wyraz między innymi w uprawnieniu właściciela do żądania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy przez nieuprawnione osoby trzecie.

Jednocześnie naruszeniu w wyniku orzeczenia Sądu Apelacyjnego ulec musiały normy prawne uniwersalne gwarantowane każdemu człowiekowi i obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej w drodze przepisów konstytucyjnych oraz regulacji niektórych umów międzynarodowych, gdyż powódka pozbawiona została przysługujących jej praw majątkowych bez podstawy prawnej.
Dotyczy to w szczególności naruszenia art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku poprzez przyjęcie, że prawo własności powódki do nieruchomości, której dotyczy postępowanie oraz wynikające z tego prawa dalsze prawa majątkowe nie podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej i nie obejmują podstawowego uprawnienia wypływającego z prawa własności, to jest uprawnienia do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy przez osoby trzecie.
Nadto naruszeniu uległa również norma prawna znajdująca wyraz w treści art. 1 Protokołu dodatkowego nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności poprzez przyjęcie, że powódka nie ma prawa do poszanowania jej mienia, to jest prawa własności nieruchomości, której dotyczy postępowanie i dalszych praw majątkowych z tego prawa wypływających w postaci uprawnienia do wynagrodzenia za korzystanie z przysługującego jej prawa własności do przedmiotowej nieruchomości przez osoby trzecie.


Naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy
(art. 3983) § 1 pkt 2 kpc)

III.
W opinii powódki Sąd Apelacyjny błędnie przyjął, że wyrok w sprawie o sygn. akt ................ stanowi orzeczenie o charakterze prejudycjalnym względem orzeczenia w niniejszej sprawie i w konsekwencji jest dla Sądu wiążące jako korzystające z powagi rzeczy osądzonej stosownie do art. 365 § 1 kpc w zw. z art. 366 kpc.
Sąd argumentował, że decydujące znaczenie w tym względzie miała podstawa faktyczna i prawna obu spraw, która była identyczna. Powództwa różniły się wyłącznie okresem, za który dochodzono roszczeń.

Zgodnie z powszechnie przyjętym poglądem w doktrynie z prejudycjalnością mamy do czynienia wtedy, gdy przedmiot postępowania prejudycjalnego stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym. Oznacza to, że nie jest możliwe rozstrzygnięcie sprawy w toczącym się postępowaniu cywilnym bez wcześniejszego rozstrzygnięcia kwestii prejudycjalnych.
Nadto w orzecznictwie podkreśla się, że o prejudycjalności stanowi nie podobieństwo okoliczności faktycznych oraz podstawy prawnej, ale zależność rozstrzygnięcia danej sprawy od innego sporu.
Jednocześnie zależność prejudycjalności, a w konsekwencji związanie wyrokiem zachodzi w sytuacjach, w których Sąd cywilny nie ma formalnej możliwości przeprowadzenia postępowania dowodowego w sprawie, to jest dotyczy swoistych spraw wpadkowych, których rozstrzygnięcie jest dla sprawy zasadnicze, a które były już przedmiotem rozstrzygania przez inny sąd i korzystają z powagi rzeczy osądzonej.
Podkreślić należy, że relacja zależności pomiędzy orzeczeniem prejudycjalnym i orzeczeniem głównym dotyczy z zasady stanu faktycznego sprawy, a nie jej stanu prawnego. Ten ostatni podlega każdorazowo odrębnej ocenie zgodnie z zasadą rozstrzygania w oparciu o stan rzeczy istniejący w chwili rozprawy. Nie sposób uznać, by podstawa prawna sprawy stanowiła o kwestii zależności prejudycjalnej orzeczeń, gdyż prowadziłoby to do objęcia pojęciem prejudykatu, a w konsekwencji wiązałoby sąd orzekający, we wszystkich sprawach tego samego rodzaju.

W niniejszej sprawie wzajemne podobieństwo zarówno podstawy faktycznej, jak i prawnej postępowań uznanych za połączone relacją prejudycjalności przybrało szczególną formę. W zasadzie stan faktyczny i podstawa prawna roszczeń w obu postępowaniach były identyczne. Różnica dotyczyła wyłącznie okresów, za które roszczeń tych dochodzono.
Nie sposób jednak przyjąć, że orzeczenie w sprawie o sygn. akt .................. dotyczyło okoliczności faktycznych o charakterze wpadkowym, które miały znaczenie zasadnicze dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a nie można było ze względów formalnych dokonać właściwych ustaleń w tych kwestiach w toku niniejszego postępowania.
W szczególności postępowanie o sygn. akt ................... oraz niniejsze postępowanie dotyczą w zasadzie tego samego stanu faktycznego. Żadne z nich nie dotyczy okoliczności o szczególnym znaczeniu dla drugiego, bez ustalenia których rozstrzygnięcie nie byłoby możliwe. Nie zachodzi też sytuacja, w której poszczególne sądy nie mogłyby ze względów formalnych badać odrębnie stanu faktycznego i prawnego poszczególnych spraw, gdyż wyrok w sprawie ...................... korzysta z powagi rzeczy osądzonej tylko co do tego co było przedmiotem rozstrzygnięcia i tylko w tym zakresie może być wiążący. Niniejsza sprawa, pomimo podobnego stanu faktycznego i prawnego, dotyczy odmiennego czasowo okresu dochodzonych roszczeń.
Tym samym uznać należy, że nie zachodzi w przypadku badanych postępowań zależność prejudycjalności i w konsekwencji związanie sądu rozstrzygającego w sprawie głównej orzeczeniem o charakterze prejudycjalnym. W niniejszym postępowaniu Sąd nie jest związany orzeczeniem w sprawie o sygn. akt ......................
Uznanie sprawy wytoczonej wcześniej za prejudykat sprawy wytoczonej później, w przypadku gdy w obu postępowaniach dochodzi się tego samego roszczenia z tą różnicą, że w różnych okresach czasowych, prowadziłoby ponadto do bezzasadnego ograniczenia uprawnień strony co do swobodnego wyboru dochodzenia roszczenia, w tym jego zakresu i formy oraz do sprawiedliwego osądu zgodnie z stanem rzeczy istniejącym w chwili orzekania (art. 316 § 1 kpc).

Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu poglądu związania sądu cywilnego prawomocnymi orzeczeniami w sprawach prejudycjalnych, powołał się na pogląd Sądu Najwyższego zgodnie, z którym skutkiem zasady mocy wiążącej prawomocnego wyroku jest niemożność ponownego badania w danym postępowaniu kwestii przesądzonych w postępowaniu względem niego prejudycjalnym. Co do zasady z poglądem przytoczonym przez Sąd Apelacyjny należy się zgodzić. Nadto znajduje on potwierdzenie w innych orzeczeniach Sądu Najwyższego.
Podkreślić jednak należy, że pogląd ten znajduje zastosowanie o ile uzna się zależność o charakterze prejudycjalnym orzeczeń. Fakt ten jest w sposób bardzo wyraźny podkreślany w orzecznictwie. W przypadku braku relacji prejudycjalności pomiędzy orzeczeniami nie ma podstaw do odwoływania się do przytaczanego poglądu i przyjęcia zasady związania treścią prawomocnego wyroku.
Postępowanie w sprawie o sygn. akt ................ nie stanowi prejudykatu względem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. W konsekwencji Sąd nie jest nim związany i nie mają tutaj zastosowania przytaczane poglądy.
Wobec powyższego uznać należy, że Sąd II instancji naruszył normę prawną wynikającą z treści art. 365 § 1 kpc w zw. z art. 366 kpc regulującą kwestie związania sądu wyrokującego orzeczeniami wydanymi w innych sprawach, co w konsekwencji doprowadziło do nieuwzględnienia uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego ujednolicającej wykładnię art. 76 ust. 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną oraz do nierozpatrzenia merytorycznego sprawy.

IV.
Stosownie do art. 316 § 1 kpc w zw. z art. 382 kpc sąd wydaje wyrok biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, w tym w szczególności materiał dowodowy zebrany w postępowaniu pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym.
Zgodnie z powszechnie przyjętym w orzecznictwie i doktrynie poglądem stan rzeczy, o którym stanowi norma prawna zawarta w treści art. 316 § 1 kpc , to nie tylko stan faktyczny, lecz także stan prawny, który może wynikać bądź z treści obowiązujących przepisów prawa (materialnego lub procesowego), bądź z wydanych przed zamknięciem rozprawy prawomocnych orzeczeń sądów.
Tym samym orzekając sąd ma obowiązek uwzględnić stan prawny w danej sprawie, który tworzą nie tylko normy go wyznaczające, ale również wykładnia i interpretacja tychże norm dokonywana zgodnie z przyjętymi w tym względzie zasadami, a w szczególności w drodze orzecznictwa sądowego.

W niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny orzekając w dniu ............ roku miał zatem obowiązek uwzględnić najbardziej aktualne stanowisko dotyczące wykładni przepisów w zakresie których orzekał, to jest uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2006 roku stanowiącą ujednolicenie stanowiska jurysprudencji w zakresie interpretacji art. 73 Ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy reformując administrację i innych norm z wykładnią tego przepisu związanych.
W konsekwencji Sąd Apelacyjny naruszył prawo strony do sprawiedliwego osądu na podstawie stanu rzeczy istniejącego w momencie rozstrzygania stosownie do treści art. 316 § 1 kpc w zw. z art. 382 kpc, którego elementem jest również usprawiedliwione oczekiwanie strony, iż orzeczenia sądów w sprawach o podobnych stanie faktycznym i prawnym będzie również podobne.

Nadto skutkiem przyjęcia przez Sąd Apelacyjny, że jest on związany prawomocnym rozstrzygnięciem korzystającym z powagi rzeczy osądzonej w sprawie o sygn. .................., które stanowić miało prejudykat względem orzeczenia wydanego w niniejszej sprawie było także nierozpoznanie istoty sprawy przez Sąd Apelacyjny stosownie do obowiązku ustawowego zawartego w treści art. 316 § 1 kpc w zw. z art. 382 kpc.
Sąd Apelacyjny nie zbadał materialnej podstawy żądania powódki, nie wyjaśnił i pozostawił poza oceną okoliczności faktyczne stanowiące przesłanki jej roszczenia. Nadto rozważając zasadność apelacji powódki Sąd Apelacyjny nie rozważył zarzutów w niej podniesionych. W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd Apelacyjny nie odniósł się do żadnej ze wskazanych powyżej kwestii, uznając, że nie powinien ponownie badać, czy powódce należy się wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Sąd Apelacyjny nie odniósł się tym samym do tego, co jest przedmiotem niniejszej sprawy.

Wobec powyższego wnoszę jak w petitum skargi kasacyjnej.

V.
Koszty zastępstwa adwokackiego w tej sprawie wynikają z zawartej umowy pomiędzy Adwokacką Spółką Partnerską Grzybkowski & Guzek a powódką i znajdują pełne oparcie w normie prawnej wynikającej z § 13 ust. 4 pkt 1 w związku z § 6 pkt 3 w związku z § 2 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu /Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348/.



/adwokat Tomasz Grzybkowski, adwokat Tomasz Guzek/

Załączniki:
1. trzy odpisy skargi kasacyjnej,
2. dowód uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej w wysokości …………………złotych.